Szarawka - Kościół pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny

Szarawka

Kościół pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny

foto: Olga Basun

Szarawka, w dok. Sarawka, Scharawka, mko nad rzką Kadyjowaczką al. Uszką dopł. Uszycy, pow. proskurowski, okr. pol, st. poczt. telegr. i sąd Jarmolińca o 7 w. , gm. i par, Szarawka, odl. o 24 w, od Proskurowa a 68 w. od Kamieńca. Mko zbudowane jest na dość stromem wzgórzu, w kształcie trójkąta, mającego za podstawę staw, uformowany z rozlewu Kadyjoweczki. Ma 200 dm. , 943 mk. , w tej liczbie do 100 żydów, cerkiew par. , przerobioną w 1832 r. z b. kościoła dominikańskiego, kościół par. kat. , dom modlitwy żydowski, 14 sklepów, duży młyn krupczatny, szkółkę wiejską z 62 uczniami, gorzelnię, cegielnię, 33 rzemieślników, 762 dz. ziemi włośc, 1290 dwors. , 119 lasu, 38 cerkiewnej. Dawniej była tu fabryka cukru. Jarmarki odbywają się dwa razy do roku. Par. praw. , do której należą Sz. , Bednarówka, Borbuchy, Tatarzyńce, Werbka Drewniana i Wilcza, ma 1730 wiernych. Kościół par. kat. , p. w. N. M. P. Różańcowej, w 1861 r. ze składek parafian z polnych kamieni zbudowany, jest tynkowany i wewnątrz malowany. Ma piękny wielki ołtarz mozajkowy, z obrazem Matki Boskiej Rożańcowej, bogate złocenia całego ołtarza i kolorowe okna. Konsekrowany był w 1886 r. przez biskupa sufragana łuckożytomierskiego ks. Cyryla Lubowidzkiego. Do par. kat. , dek. proskurowskiego, oprócz Sz. , należą wsi Antonowce, Bednarówka, Borbuchy, Bajwołowce, Hołochwasty, Lewkowce, Lichnówka, Magdaszówka, Pasieczna, Perehońka, Skarzyńce, Tatarzyńce, Wasylkowce, Werbka Drewniana, Wilcza Grobla, Wychylowka i Żylińce, ogółem 3563 wiernych. Do czasu wybudowania teraźniej szego kościoła nabożeństwo odprawiało się w szopie, na dziedzińcu dworskim, gdzie obecnie krzyż postawiony. (…) Jakub Pretficz, urodzony z Zawadzkiej, kaszt. halicki, następnie kamieniecki 1605 a nakoniec wojew. podolski 1607, również znakomitą po sobie zostawił pamięć; on to rozbił Tatarów pod Zbarażem w 3 potyczkach, pod Torubem i Rastawicą, a Kozaków pod Piastkowem Niesiecki. Zdaje się, że stale mieszkał w Szarawce, z żoną swoją Ciołkówną z Żelechowa Górnego. Na półwyspie, otoczonym z trzech stron wodą, pobudował, czy też wznowił obronny zamek; na drugim końcu wymurował o silnych i szerokich murach kościół, ze strzelnicami; wchodził więc widać w obręb fortecy. Na miejscu tem stał drewniany kościółek, zniszczony przez Tatarów. Kościół ten dzisiejsza cerkiew i klasztor, ukończony w 1607 r. , oddał ks. dominikanom i uposażył ich sąsiednią wsią Hołochwasty, z warunkiem, aby się modlili za duszę króla Władysława, poległego pod Warną, za duszę Stefana Batorego i jego małżonki Anny i za fundatorów złożonych w grobach miejscowych. W 1613 r. wojewoda zakończył życie i tu ciało jego złożono, prawdopodobnie w murze po prawej stronie, gdzie do niedawna była tablica z napisem i portretem jego znajduje się u właściciela Jarmoliniec. (…) W 1776 r. było tu 250 domów podatkujących; właścicielem był Ignacy Dulski, stolnik latycz. , który na czele włościan witał 17 listopada 1781 r. przejeżdżającego z Kamieńca Stanisława Augusta. Znaczne długi, wynikłe podobno z powodu poręczenia za króla 846, 000 złp. , były początkiem ruiny Dulskich; powiększył je swoimi dziwactwami ostatni z rodu Antoni Dulski 1831. Po śmierci jego majątek został sprzedany z publicznej licytacyi. Sz. nabyła Helena Chełmińska, obecnie jej syna. Klasztor dominikanów w ostatnich latach swego istnienia mieścił tylko kilku zakonników. Dziś klasztor w ruinie; w kościele pozostały na sklepieniu ślady malowideł i fresków roboty znanego Prathla. Z prawej strony obok b. wielkiego ołtarza znajduje się nagrobek Dulskich, z białego marmuru, z napisem, zamazanym dziś grubą warstwą wapna. (SGKP)

MIEJSCOWOŚCI:

Antonowce, Bednarówka, Bujwołowcy, Burbuchi, Kołochwasty, Lechnówka, Lewkowce, Pasieczna, Perechonka, Skarzyńce, Szarawka, Tatarzyńce, Wasilkowce, Werbka, Wilcza, Wychyłówka, Żylińcy

м-ко, сс. Антонівці, Боднарівка, Борбухи, Буйволівці, Васильківці, Вербка Дерев'яна, Вихелівка, Вовча (разом із Татаринцями), Голохвасти, Жилинці, Левківці, Лехнівка, Магнищивка, Пасічна, Перегінка, Скаржинці, Татаринці та ін.

Księgi metrykalne znajdują się w Archiwach:

DAChmO – Państwowe Archiwum Obwodu Chmielnickiego

DAZhO - Państwowe Archiwum Obwodu Żytomireskiego

Konwersje:

1905-1911:17-2-189
   

Indeksy zapisów metrykalnych:

Geneteka

Metryki-Wolyń

Moja kolekcja kopii ksiąg metrykalnych