Parafia Czarnobyl - Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

foto P. Żółtowski (1928)

Czarnobyl, mstko, pow. radomyski, gm. Czarnobyl, 140 w. od Radomyśla, 1176 dm. , 14362 mk. , dwie cerkwie, kościół kat. par. , 2 kaplice, młyn. , 2 cegielnie, 7 garbarni 2 szkółki, lecznica, st. poczt. , przystań, 3 jarmarki rocznie. Włościanie uwłaszczeni na 1928 dz. Własność większą. 27470 dz. sprzedał r. 1896 W. Chodkiewicz Czeliszczewowi, a obecnie nabył ja za 870000 rs. Sokołów. Gmina obejmuje 25 miejscowości 1 mstko, 4 sioła, 19 wsi i 1 kol. niem. , mających 24729 mk. , 15 kat. , 1648 roskoln. , 131 ewang. , 9246 żydów, 28 in. wyzn. i 49991 dz. ziemi 18939 roli, 7648 łak, 10701 lasu, z czego 20876 do posiadł, większej, 23969 włościan, 4709 skarbu. (SGKP)

Czarnobyl, mko, pow. radomyski, odległe od Kijowa o 120, od Radomyśla o 140 w. , położone jest na wyniosłym brzegu przy zlewie rz. Uszy z rz. Prypecią, o 20 w. ztąd wpadającą do Dniepru. (...) (Zofia z Kmitów Sapieha) uczyniła votum fundowania w swoich dobrach kościoła i klasztoru zgromadzenia oo. dominikanów, ale śmierć przeszkodziła jej ten ślub dopełnić. A więc po zgonie jej mąż Łukasz Sapieha, zadość czyniąc jej woli, wymurował w Czarnobylu kościół i klasztor, dla 12 zakonników św. Dominika przeznaczył summę 30, 000 złp. , lokowaną na wsiach Lelowie, Parysowie i Koszówce; nadto opatrzył tenże kościół w bogate aparaty, złoto, srebro i klejnoty. Było to w r. 1626. Tenże Łukasz Sapieha, hrabia na Czarnobylu, umarł tu i ze swoją małżonką został pochowany w kościele swego założenia. Po śmierci jego Kazimierz Lew Sapieha, syn Lwa Sapiehy hetmana i wojewody, a synowiec Łukasza, ożeniony z Tarnowską, odziedziczył Cz. On to za radą Stef. Chmellera, prowincyała zakonu dominik. , na innem miejscu dogodniejszem kościół i klasztor wystawił dawny kościół stał naprzeciwko zamku; nadto wioski Parysów, Lelów i Koszówkę, na których ubezpieczoną była zapisowa summa przez Łukasza Sapiehę, darował temuż klasztorowi dziedzictwem. Tak hojnie obdarzony klasztor żywił też 24 braci Chodykiewicz. (...) Czarnobyl, mówi świadek spółczesny, z początku mało był zaludniony, ale zostawszy stałą rezydencyą Jana Mikołaja Chodkiewicza, starosty żmudzkiego, znacznie się podniósł i pomnożył wielu słobodami. Pan ten, troskliwy i czynny, nadaniem rozmaitych swobód, ziemi i wskazaniem rozmaitych korzyści, ściągnął tłumy okolicznych mieszkańców różnego stanu i religii, wkrótce pomnożyła się ludność; pojawiły się kościoły staroobradzkie, prawosławny, żydowskie bożnice; słowem w małym przeciągu czasu, doprowadził je do kwitnącego stanu. Zamek czarnobylski zaś, położony w malowniczej pozycyi, na górze, u stóp której połączają się z rozległem piaszczystem wybrzeżem rzeki Usz, Prypeć i Brahinka, zajmuje dosyć obronną pozycyą. Ale kościół tutejszy dominikański około tego czasu był od piorunu spalony; atoli wkrótce potem z wielkim smakiem i wytwornie odnowił go ks. Onufry Łyczkiewicz, przeor konwentu Chodykiewicz. W r. zaś 1757 był na nowo poświęcony. (...) Szczegóły o kościele i klasztorze tutejszym dominikanów w księdze dekanalnej kijowskiej z 1821 r. wyczytujemy w następnej osnowie Ten kościół przez Łukasza Sapiehę i małżonkę jego Zofię Kmiciankę fundowany, w 1759 przez ks. Franciszka Murziewicza, przeora konwentu czarnobylskiego za indultem j. w. ks. Józefa Załuskiego bisk. kijiow, poświęcony jest pod tytułem Wniebowzięcia Panny Maryi, ma ołtarzów 11. Podług funduszu powinno się znajdować zakonników 12, ale dla małości w prowincyi zakon, mieszka teraz tylko dwóch księży. Łukasz Sapieha, uskuteczniając wolę swej żony, Zofii Kmicianki, w 1626 roku, d. 1 września wyznaczył plac na kościół i klasztór, ogród i grunta. Na tych gruntach klasztor ten obok wsi Koszówki założył słobodę Starosiele. Dobrodziejami tego klasztoru byli Niemirycze. Parafia dek. radomyskiego dziś dusz 409 została wydzieloną przez biskupa Załuskiego. Kościół potrzebuje reparacyi. Taż sama księga dekanalna kijowska taką nam jeszcze podaje wiadomość o szkółce parafialnej tutejszej Było zrazu w niej uczniów 4, potem 11, nareszcie 15. Wykład nauk zwyczajny, szkołom parafialnym przez rząd uniwersytetu przepisany. Uczono w niej gramatyki narodowej na 1 klassę, moralnej nauki, arytmetyki i katechizmu. Uczono też czytać po polsku i rossyjsku. Nauczycielem tej szkoły był Felicyan Rodowicz. Przyjęty do klasztoru 1819 r. Pensya jego złp. 200. Po śmierci Mikołajowej Chodkiewiczowej w 1816 r. dziedzicem Cz. został syn jej Aleksander hr. Chodkiewicz, jenerał brygady, senator kasztelan, uczony chemik i poeta. W 1832 klasztor dominikanów został skasowany. (SGKP)

Parafia rzymsko katolicka pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Dekanat Radomyski

Powiat Radomyski, gubernia Kijowska

Parafia obejmowała :

Czarnobyl, Czerewacz, Haponowicze, Hlinka, Jampol, Janówka, Karpiłówka, Kopacze, Korohod, Krasne, KrywaHora, Moszow, Nahorce, Nowosiołki, Roziczka, Semichody, Szumiłówka, Uszowa, Zalesie, Zapolje, Zimowiszcze, Żołnierzówka

Римсько-католицька церква Успіння Пресвятої Богородиці м-ка Чорнобиль Радомисльського повіту Київської губернії

м-ко Чорнобиль, сс. Двірець Роз’їзди, Денисовичі, Запілля, Карпилівка, Ковалівка, Корогод, Красниця, Ладижичі, Опачичі, Паришів, Плитовище, Рудня Вересня, Старі Шепеличі, Стрижів, Тартак, Терехи, Черевач, Шикаловичі та ін.

Księgi metrykalne z parafii znajdują się w Archiwach:

1. Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy w Kijowie (CDIAK)
2. Państwowe Archiwum Obwodu Winnickiego (DAWiO)
3. Państwowe Archiwum Obwodu Żytomierskiego (DAZhO)

Indeksy zapisów metrykalnych:

Geneteka

Metryki-Wolyń

Moja kolekcja kopii ksiąg metrykalnych