Wierzbowiec - Kościół pod wezwaniem Św. Michała Archanioła

Wierzbowiec

Kościół pod wezwaniem Św. Michała Archanioła

foto: ssps.org.ua

Wierzbowiec, urzęd. Wierbowiec, w dokum. Wierzbowiecz, Więrbowiecz, Vyrbovyecz, mto nadetatowe przy ujściu rz. Dożwy Bachtynki do Żwanu Werbowej, pow. uszycki, pod 48 98 płn. szer. a 48 7 wsch. dług. , o 84 w. na płn. wsch. od Kamieńca a 19 w. od Uszycy, 67 w. od Żmerynki st. dr. żel. . Położone między górami, przy trakcie poczt. z Jaryszowa do Letniowiec, ma 2584 mk. Poprzednio było tu 337 dm. , 4643 mk. 287 katol. , 533 żydów. Cerkiew paraf. Wniebowzięcia N. M. P. , wzniesiona w 1771 r. i uposażona 33 dzies, ziemi, kościół par. katol. , dom modlitwy żydowski, apteka, 26 targów co drugi czwartek, 4 sklepy, 1 dom zajezdny, 143 rzemieślników 59 majstrów, zarząd policyjny dla 5 gmin powiatu Kapuściany, Kuryłowce Murowane, Osłamów, Piątkówka i Struga, zarząd miasta dumę, zaprowadzony w 1882 r st. pocztowa. Dochód miasta wynosi 4696 rs. w 1860 r. tylko 290 rs. ; do miasta należy 559 dzies. ziemi, dającej 980 rs. dochodu. Kościół paraf. katol. , p. w. św. Michała Archanioła, z muru w 1802 r. ze składek parafian wzniesiony, na miejscu dawnego, drewnianego, fundowanego w 1607 r. przez Zygmunta III, a przez biskupa Mackiewicza w 1829 r. konsekrowany. Paraf. katol. , dekanatu uszyckiego, 2143 wiernych w 1890 r. . Do parafii, oprócz W. , należą mka Kalus i Kuryłowce Murowane, wsi Bachtyn, Bachtynek, Berezowa, Durniaki, Głębówka, Hałajkowce, Karaczyńce, Huta Nowa i Stara, Kurażyn, Maciorskie, Petrymany, Rudkowce, Skazińce, Szurka, Złotohorka i Żytniki. Stara osada, już w 1530 r. wpisana do regestrów pobor. , choć była pusta, podobnie jak w 1542 r. , prawdopodobnie zniszczona przez Tatarów. W 1566 r, trzymał ją Roch Górecki, miała 3 łany. W 1569 r. Górecki płaci od 2 pługów a 1578 r. trzyma Górecka, pobór niewykazany ob. Jabłonowski, Wołyń i Podole, 170, 199, 219, 303. W 1607 r. Stanisław Górecki otrzymał przywilej od Zygmunta III na założenie miasta gdy nam ur. Stanisław Goreczki sam i imieniem małżonki swojej Anny Łojowskiej sprawę dał, że w dzierżawie naszej wsi Wierzbowcu, w pow. kamienieckim, miejsce jest, między rzekami Wierzbowcem i Bachtynem, na granicy wołoskiej, w dobrem położeniu, na którem zamek i miasto, gdyby było założone, miało to być z dobrem wszystkiej Rzpltej a za czasem i z pożytkiem stołu naszego. My tedy przyczynę za niemi nam uczynioną dobrze zważywszy, i to przedsięwzięcie ich wdzięcznie przyjąwszy, umyśliliśmy na to pozwolić, jakoż pozwalamy tym listem naszym, założyć tam miasto Wierzbowiec, tym sposobem, ze dajemy obywatelom, którzy tam osiędą, przywilej, pozwalając na prawo magd. , oddaliwszy wszelakie prawa, sposoby i zwyczaje wszystkie, którekolwiek prawu magdeb. zwykły przeszkadzać, wyjmując i wolnymi czyniąc. mieszczany z mocy i juryzdykcyi wojewodów, kasztelanów, podkomorzych, sędziów, podsędków i wszelkich urzędników. A chcąc, aby mieszczanie pożytkami do rozmnożenia większego opatrzeni byli, jarmarki dwa na każdy rok 1 na dzień Bożegowstąpienia, 2gi w poniedziałek po św. Wawrzeńcu, a każdy ma trwać i kończyć się przez 8 dni, także i dzień targowy w czwartek naznaczamy. Miasta będą te granice z jednej strony zacząwszy od rz. Żwańcu Żwan do lasu Demenin, od tego lasu przez dolinę dąbrowami idąc aż do rz. Bachtyna i Berestowca, od tych rzeczek idąc doliną przez dąbrowy aż do łóż, od łóz, idąc doliną aż do lasu nazwanego Szczurów, a od Szczurowa idąc prosto przez pole aż do mogiły, która jest pod lasem Wytanowem, a od tej mogiły idąc dąbrową aż do doliny Sabiny, na której jest Krynicza, tamże i las nazwany Horocki; pod tem lasem idąc aż do zroją się dębowe i czarne, dosyć znaczne, zdatne na bale, klepki, tarcice, tudzież na robienie potażu, wyrobienie majdanu saletrzanego, bez uszkodzenia potrzebom gruntowym. Potaż przed lat kilkadziesiąt był palony, burty zaś przed kt 9 wyrobione i na przyszłą robotę usposobione Staroż. Polsk, , II, 10478. Po przyłączeniu do Rossyi W. został chwilowo mtem powiat. , a następnie nadetatowym. W 1838 r. utworzony był osobny zarząd miasta duma, w tymże jednak roku zniesiony i przyłączony do N. Uszycy, a w 1882 przywrócony. (SGKP)

MIEJSCOWOŚCI:

Bachtyn, Bachtynek, Berezowa, Durniaki, Głębowka, Hałajkowce, Huta Nowa, Huta Stara, Kurażyn, Maciorskie, Petrymany, Rudkowce, Skazińce, Wierzbowiec, Złotohórka, Żytniki

м-ка Калюс, , зашт. м-ко, Вербовець, сс. Бахтин (Бахтинці), Березова (Наддністрянське), Галайківці, Глембівка, Гута Нова Вербовецька, Гута Стара, Дурняки, Житники, Курилівці, Маціорськ, Петримани, Сказинці, с-ще Золотогірка та ін.

Księgi metrykalne znajdują się w Archiwach:

DAChmO – Państwowe Archiwum Obwodu Chmielnickiego

DAZhO - Państwowe Archiwum Obwodu Żytomireskiego

Indeksy zapisów metrykalnych:

Geneteka

Metryki-Wolyń

Moja kolekcja kopii ksiąg metrykalnych