Żwańczyk - Kościół pod wezwaniem Wniebowstąpienia Najświętszej Maryi Panny

Wielki Żwańczyk

Kościół pod wezwaniem Wniebowstąpienia Najświętszej Maryi Panny

Żwańczyk, mstko u źródeł rzki t. n. , pow. uszycki, okr. pol. Żwańczyk, gm. Łysiec, sąd Kitajgród, st. poczt. Dunajowce. Leży na obszernej płaszczyźnie, okrytej sadami, o 27 w. od Uszycy a 38 w. na wschód od Kamieńca, na trakcie między Sokólcem a Trybuchowką z jednej a Pobójną. i Czymbarówka z drugiej strony. Ma 436 dm. , 2310 mk. 368 żydów, zarząd okręgu policyjnego dla 5 gmin powiatu Gruszka, Kalus, Kitajgród, Kosikowce i Łysiec, cerkiew paraf. drewnianą, p. w. Wniebowzięcia N. M. P. , wzniesioną w 1791 r. i uposażoną 31 dzies. ziemi 2174 parafian, kościół par. katol. , dom modlitwy żydowski, gorzelnią, młyn wodny, obszerny dwór dziedzica, piękny ogród, 15 rzemieślników, 26 targów. Dawniej była tu garbarnia, huta szklana, fabryka kapeluszy i 4 jarmarki rocznie. Ziemi włośc, jest 1636 dzies. z Trybuchowką, dworskiej 3158 dzies. Do dóbr należy 6 folwarków Janówka al. Stary, Bielany, Czymbarówka, Dobrotowo i Pruskie, wioska Lipiny i dwa przysiołki Żwańczyczek i Trybuchowka. Gleba gliniasta i moczarowata, kamień wapienny i zdatny do murowania; lasy dobrze utrzymane. Kościół par. katol. , p. w. Wniebowzięcia N. M. P. , z drzewa zbudowany w kształcie krzyża, niewiadomej erekcyi, w 1797 r. konsekrowany przez biskupa latyczowskiego ks. Michała Romana Sierakowskiego. Po prawej stronie kościoła, na cmentarzu, stoi kaplica murowana z ciosu, nad grobem Rajmunda Korsaka, poety t tu w 1817 r. , wzniesiona przez Jana Bohusza, z napisem na frontonie Pamięć cnotliwego wielu przeżyje; po lewej zaś stronie kościoła pomnik w kształcie kaplicy, nad grobem rodziny Chełmińskich, roboty Bertoliniego z Kamieńca, misternie wykonany. Parafia katol. , dekanatu uszyckiego, 1498 wiernych. W skład parafii, oprócz folw. i przysiołków składających dobra żwańczykowskie, wchodzą Grabowa, Huta Biała Kosikowiecka, Huta Czarna Słobódka Jackowiecka, Jackowce, Janczycha, Kruszanówka, Nefedowce, Jar Kruszanowiecki i Nefedowiecki, Przewrocie, Raczyńce z przysiołkami Galicyą i Łukaszowką i Szlak. Do 1796 r. , t. j. do czasu utworzenia parafii, Ż. należał do parafii sokoleckiej ks. dominikanów. Prawa miejskie otrzymał Ż. w 1797 r. Należał dawniej do Koniecpolskich, Humieckich, Rzewuskich a w 1780 r. przeszedł od Mierzejewskich do Kazimierza Lipińskiego, poczem syna jego Jana Nepomucena, kapitana wojsk pols. , następnie był w dożywociu Antoniny Bohuszowej, dziś Chełmińskich. (SGKP)

MIEJSCOWOŚCI:

Huta, Jackowce, Kruszanówka, Lipiny, Łysiec, Nefedowce, Przewrocie, Raczyńce, Trzybuchowka, Żwańczyk

м-ко Жванчик Великий, сс. Гута Яцьковецька, Жванчик Малий, Крушанівка, Ксаверівка, Липини, Лисець, Нефедівці, Привороття, Рачинці, Слобода Яцьковецька та ін.

Księgi metrykalne znajdują się w Archiwach:

DAChmO – Państwowe Archiwum Obwodu Chmielnickiego

DAZhO - Państwowe Archiwum Obwodu Żytomireskiego

Indeksy zapisów metrykalnych:

Geneteka

Metryki-Wolyń

Moja kolekcja kopii ksiąg metrykalnych